Mạc Kính Vũ là con Mạc Kính Khoan, lên ngôi năm 1638. Khi trước Kính Khoan đã tạm quy hàng nhà Lê, nhưng khi Kính Vũ lên thay cha bèn xưng hiệu Thuận Đức, lại chống Lê Trịnh.

Tháng 3 năm 1638, chúa Trịnh là Trịnh Tráng đích thân đem quân đi đánh Kính Vũ, ngay trận đầu ra quân, tướng Trịnh là Hạ Quận công bị bắt và Lâm Quận công bỏ chạy bị giết. Trịnh Tráng nổi giận đốc quân vây bốn mặt Cao Bằng định tiêu diệt Mạc Kính Vũ nhưng không sao thắng nổi đành lui quân về kinh thành.

Mùa đông năm ấy (11/1638) Trịnh Tráng lại sai Trịnh Kiều đem quân đi đánh Kính Vũ xong cũng không thành, đến tháng 1 năm Kỷ mão (1639) Trịnh Kiều lại phải rút quân về.

Tháng 6 năm 1639, Trịnh Tráng lại tự đốc xuất binh mã đi đánh Kính Vũ, trước khi xuất quân Tráng gửi thư cho Quý Đạo, một tướng của nhà Minh đóng ở Quảng Tây xin được giúp sức cùng đánh Kính Vũ nhưng kết cục cũng không thắng, Trịnh Tráng lại phải lui binh, nhưng ngay mùa đông năm ấy (12/1639) Tráng lại ra quân, lại vẫn không xong đành lui quân.

Sau đó một năm chúa Trịnh lại tiếp tục cầu cứu nhà Minh, xin nhà Minh phong vương cho Lê Thần Tông và sai viên Bồi thị Quân Mưu lên chầu trực ở cửa quan đợi mệnh và chờ đón nghênh tiếp sứ thần nhà Minh. Đồng thời chúa Trịnh còn biên thư cho các doanh tướng nhà Minh đóng quân ở các tỉnh Quảng Tây, Quảng Đông và Vân Nam cầu xin phối hợp cùng quan quân nhà Lê phá Mạc Kính Vũ.

Ngày 10 tháng 10 năm 1642 chúa Trịnh lại đích thân đốc xuất đại binh đi đánh Kính Vũ đến tháng 12 mới rút quân về mà không mang lại thắng lợi gì. Tuy Trịnh Tráng ra sức cầu cạnh nhà Minh, song nhà Minh vẫn hờ hững, tuy có phúc thư song lại sai hẹn nên Trịnh Tráng không thắng nổi Kính Vũ.

Năm Dương Hòa thứ 9 đời Lê Thần Tông, tháng 3 năm 1643, Thụy Quận công Nguyễn Phúc Lan ở Thuận Quảng chống lại triều Lê, Trịnh Tráng phải đem quân vào đánh dẹp. Trịnh Tráng vừa đưa quân vào phía nam đánh Nguyễn Phúc Lan, Mạc Kính Vũ liền xuất quân chiếm cứ lại các vùng Cao Bằng rồi chia quân làm ba đường tiến đánh Bắc Cạn, Thái Nguyên.